نحوه ی نوشتن منابع و مراجع مقاله

سبک های رفرنس دهی یا مرجع دهی -راهنمای نگارش منابع و مراجع مقاله به شیوه سبک های مختلف رفرنس نویسی

قواعدی که در سبک های رفرنس دهی یا مرجع دهی برای مقالات isi و علمی و پژوهشی باید رعایت نمود
دو قاعده باید در بخش «مراجع» همانند بخش «قدردانی ها» رعایت شوند. ابتدا اینکه، شما باید تنها مراجع منتشر شده را فهرست بندی کنید؛ داده ها، چکیده ها، پایان نامه هایی که هنوز منتشر نشده اند نباید در متن استناد و در بخش رفرنس ها ارائه شوند. در صورتی که چنین رفرنسی ضروری به نظر می رسد، می توانید آن را در پرانتز اضافه کنید یا در بعضی ژورنال ها اجازه می دهند به صورت زیرنویس در متن اشاره شوند. البته مقاله ی پذیرش گرفته می تواند در بخش مراجع ما فهرست بندی شود در این صورت ما باید پس از نام ژورنال اصلاحات «InPress» یا «Forthcoming» (در دست چاپ یا زیر چاپ) را اضافه نماییم.
ددم اینکه تمام بخش های هر مرجع را پیش از تحویل مقاله و مجددا در مرحله نمونه چاپی نسبت به مقالات منتشر شده اصلی بررسی کنید. اشتباهات خیلی بیشتری در بخش مراجع یک مقاله نسبت به هر بخش دیگری وجود دارند. در هنگام بررسی نهایی از ذکر تمام منابع استناد شده در متن، در بخش مراجع اطمینان پیدا کنید و برعکس اینکه تمام مراجع فهرست بندی شده، در متن مقاله استناد و ذکر شده باشند.

سبک های ارجاع دهی و رفرنس نویسی

ژورنال ها از لحاظ سبک و نحوه ارائه مراجع، تفاوت های قابل ملاحظه ای دارند. به عنوان مثال در بررسی 52 ژورنال علمی، سی و سه سبک های مختلف برای فهرست بندی مراجع دیده شد. بعضی ژورنال ها، عناوین مقالات را چاپ می کنند در حالی که بعضی دیگر این کار را نمی کنند. بعضی ژورنال ها، بر شماره گذاری صفحات و صفحه بندی اصرار دارند، در حالی که بعضی ها تنها صفحات نخست را چاپ می کنند. مولف باهوش تمام اطلاعات مربوط به هر مرجعی را که ممکن است استناد شود، محفوظ نگه می دارد تا در هنگام آماده سازی مقاله، دارای تمام اطلاعات مورد نیاز برای ارجاع دهی باشد.
حذف کردن بعضی اطلاعات آسان است اما پیدا کردن و مرتب کردن 20 رفرنس یا بیشتر برای اضافه کردن عناوین مقالات یا صفحات پایانی طبق خواسته سردبیر ژورنال حقیقتا کاری دشوار و پرزحمت است. حتی اگر بدانید که ژورنالی که قصد تحویل مقاله خود را به آن دارید از فرم کوتاهی استفاده می کند (برای مثال، بدون عناوین مقالات). با این وجود به شما توصیه می شود که لیست منابع خود را به شکل کامل آماده کنید. این کار به این دلایل، عاقلانه است (1) ژورنال مورد نظر ممکن است مقاله شما را رد کند و سپس شما تصمیم بگیرید که مقاله خود را به ژورنال دیگری تحویل دهید که شاید الزامات و خط مشی های سختگیرانه تری داشته باشد و (2) احتمال زیادی وجود دارد که شما بعضی از همان مراجع را مجددا در مقالات پژوهشی بعدی، مقالات مروری (که بیشتر ژورنال های مروری مستلزم مراجع کامل هستند) یا کتاب ها مورد استفاده قرار دهید.
هنگامی که مقاله خود را برای چاپ تحویل می دهید، اطمینان حاصل کنید که مراجع طبق «دستور العمل های برای مولفین» ارائه می شوند. در صورتی که مراجع دارای تفاوت های اساسی باشند، ممکن است سر دبیر و داوران تصور کنند که این امر، نشانه عدم پذیرش قبلی مقاله شما می باشد، یا در بهترین حالت ممکن است فرض کنند که این امر، نشانه بی توجه و بی دقت شماست. هرچند تقریبا انواع بسیار زیادی از سبک های ارائه رفرنس ها وجود دارد، اما بیشتر ژورنال ها، اما بیشتر ژورنال ها، مراجع را به یکی از این سه روش عمومی ذکر می کنند: «نام و سال» و «الفبا- شماره» و «ترتیب استنادی در متن».

سیستم ارجاع دهی و رفرنس نویسی هاروارد Harvard Style

سیستم نام و سال (که غالبا سیستم های هاروارد Harvard نامیده می شود) برای سال های متعددی بسیار رایج بوده و توسط بسیاری از ژورنال ها و کتاب ها استفاده می شده است و می شود. مزیت بزرگ آن سهولت و راحتی برای مولف است زیرا مراجع فاقد شماره هستند و بنابراین می توانند به آسانی اضافه یا حذف شوند.
“Smith and Jones (2005)” دقیقا به همان صورت باقی می ماند. در صورتی که دو یا تعداد بیشتر مرجع ” Smith and Jones (2005)” وجود داشته باشد. این مشکل به آسانی با فهرست کردن اولین مورد به صورت ” Smith and Jones (2005a)” و دومی به صورت سیستم «نام و سال» به خوانندگان و ناشران مربوط می شود. اشکال برای خواننده در زمانی روی می دهد (غالبا در بخش مقدمه) که مراجع زیادی باید در یک جمله یا پاراگراف استناد شوند. بعضی اوقات خواننده پیش از آنکه بتواند مجددا به متن برگردد و آن را بخواند، مجبور می شود از روی چندین سطر رفرنس های پرانتزی عبور و پرش کند. حتی دو یا سه ارجاع که با هم استناد می شوند، می توانند حواس خواننده را پرت کرده یا توجه و تمرکز وی را منحرف سازند. نقطه ضعف و ایراد این روش برای ناشر واضح است: افزایش هزینه. در صورتی که “Jones and Higginbotham” و “Smith” بتواند به عنوان مثال به (7) تبدیل شود، هزینه های چاپ می توانند کاهش یابد.
به دلیل اینکه بعضی اوقات توسط شماری از مولفین نوشته می شوند، بیشتر ژورنال هایی که از سیستم «نام و سال» استفاده می کنند دارای اصطلاح “et al.” (وهمکاران) هستند که اغلب طبق قاعده زیر مورد استفاده قرار می گیرد: اسامی همیشه در استناد به مقالات استفاده می شوند، اگر مقاله یک نویسنده داشته باشد به عنوان مثال به صورت “Smith (2005)” ، اگر دو نویسنده داشته باشد به صورت  “smith and Jones(2005)”. حال اگر مقاله دارای سه مولف باشد، باید به اسم هر سه نفر برای اولین باری که به مقاله استناد می شود، اشاره کرد. مانند “smith, Jones and McGillicuddy (2005)” اگر همان مقاله مجدداً مورد استناد قرار گیرد،این بار می تواند به صورت “Smith et al.(2005)” در متن بیان شود. اگر مقاله مورد استناد دارای چهار یا بیشتر مولف است، حتی در بار اول نیز باید به صورت “Smith et al.(2005)” استناد شود. بعضی ژورنال ها در بخش «مراجع» ترجیح می دهند که تمام نویسندگان (هر تعدادی که هستند) فهرست بندی شوند، بعضی ژورنال ها تنها به سه مولف نخست را اشاره می کنند که بعد از نام آنها”et al.” می آید.

سیستم ارجاع دهی و رفرنس نویسی حروف الفبا- شماره

این سیستم یعنی استناد در متن قاله با شماره، که از یک لیست مرجع فهرست بندی شده به صورت الفبایی، که اصلاح شده سیستم نام و سال می باشد، به شمار می رود. استناد در متن بر حسب شماره باعث محدود شدن هزینه های چاپ می شود. آماده سازی فهرست به ترتیب الفبایی به خصوص اگر طولانی باشد، برای مولفین نسبتاً آسان است و همچنین خوانندگان با سهولت بسشتری از آن استفاده می کنند.
بعضی از مولفینی که از روی عادت از سیستم نتم و سال استفاده کرده اند، تمایلی به استفاده از سیستم الفبا- شماره ندارند و ادعا می کنند که استناد با شماره ها باعث گیجی خواننده می شود. آنها این طور استدلال می کنند که نام شخص مرتبط با هر رویداد یا پدیده باید خواننده گفته شود،؛ همچنین گاهی اوقات تاریخ مربوط نیز باید به خواننده گفته شود، برای مثال یک رفرنس 1904 باید به طور متفاوتی از یک رفرنس2004 در نظر گرفته شود.
خوشبختانه این اختلالات و مباحث می توانند در سیستم الفبا-شماره برطرف شوند. زمانی که شما به مراجع در متن استناد می کنید، می توانید تصمیم بگیرید که آیا اسامی یا تاریخ ها مهم هستند یا خیر. در صورتی که آنها مهم نباشند، تنها از شماره مرجع استفاده کنید. برای مثال:
Pretyrosine is quantitatively converted to phenylalanine under these conditions(13).
اگر بخواهید نام مولف را ذکر کنید، شما می توانید در متن مقاله به صورت زیر انجام دهید:
The role of the carotid sinus in the regulation of respiration was discovered by Heymans(13).
در صورتی که بخواهید به تاریخ اشاره کنید، می توانید در متن مقاله به صورت زیر عمل کنید:
The role of the carotid sinus in the regulation of respiration was discovered by Heymans in 2005(13).

سیستم ارجاع دهی و رفرنس نویسی ترتیب اسناد در متن

سیستم ترتیب اسناد صرفاً سیستم استناد به منابع (توسط شماره) به ترتیب ظاهر شدن آنها در متن مقاله است. این سیستم دارای هزینه های زیاد چاپ مانند سیستم نام و نشانی نیست و خوانندگان غالباً آن را می پسندند زیرا می توانند به سرعت به منابع اشاره کنند. برای مثال به ترتیب یک- دو- سه که در متن ظاهر می شود، سیستم مفیدی برای ژورنال است که اصولاً به اصطلاح ژورنال «یادداشتی» نامیده می شود، یعنی هر مقاله تنها شامل چند مرجع است. اما سیستم ترتیب استناد برای مقالات طولانی با مراجع متعدد احتمالاض سیستم خوبی نیست. غاین نوع سیستم ارجاع دهی برای مولف نیز به دلیل کار سخت شماره گذاری مجددناشی از افزودن یا خذف مراجع مناسب نیست. سیستم مذکور برای خواننده نیز مطلوب نیست زیرا ارائه غیر الفبایی فهرست منابع می تواند به جداسازی منابع مختلف برای تحقیقات توسط همان مولف منجر شود.

عناوین و صفحات در بخش مرجع

آیا عناوین مقالات باید در مراجع نام برده شوند؟ معمولاً شما مجبورید که از سبک ژورنال مربوط پیروی کنید واگر آن ژورنال، اجازه انتخاب را می دهد، توصیه ما به شما این است که مراجع کامل را ارائه کنید. عناوین مقالات با نشان دادن موضوعات، تصمیم گیری برای خوانندگان در مورد رجوع به بعضی یا تمام مراجع استناد شده و یا حتی عدم رجوع به آنها را آسان می سازد.
استفاده از شماره گذاری صفحات، تشخیص بین یک یادداشت یک صفحه ای و مقالات مروری پنجاه صفحه ای را برای کاربران و خوانندگان بالقوه آسان می سازد. مشخصاً هزینه ای که شما یا موسسه شما برای به دست آوردن نسخه های چاپی مراجع متحمل می شوید، بسته به تعداد صفحات مربوط، می تواند تا حد زیادی متفاوت باشد.

علائم اختصاری یا abbreviation نام ژورنال ها و مجلات

هرچند سبک های ژورنال های علمی تا حد زیادی متفاوتند، اما یک جنبه استناد به منابع یعنی اختصارات ژورنال در سال های اخیر استاندارد شده است. بهدلیل پذیرش گسترده یک استاندارد (انیستیتوی استانداردهای ملی آمریکا)، تقریباً تمام ژورنال های اصلی و مراکز خدماتی ثانوی اینک از یک سیستم یکسان اختصارات استفاده می کنند. قبلاً بیشتر ژورنال ها، اسامی ژورنال ها را نیز کوتاه و خلاصه می کردند (کاهش قابل ملاحظه هزینه های چاپبه دلیل مختصر نویسی) اما هیچ همسانی وجود نداشت. برای مثال، «ژورنال انجمن شیمی آمریکا» به شیوه های متفاوتی مثلاً «J.Amer.   Chem.Soc»، «Jour.Am.Chem.Soc» یا «J.A.C.S» و غیره مختصر شده است. این سیستم های متفاوت مشکلاتی برای مولفین و ناشران ایجاد می کردند و امروزه تنها یک سیستم یکنواخت وجود دارد؛ برای مثال واژه «Journal» حالا به صورت  «J.» مختصر می شوند (بعضی ژورنال ها، نقطه های پس از کوته نوشت ها را حذف کنند) مولفین با توجه به چند قاعده می توانند بسیاری از عناوین ژورنال حتی موارد نا آشنا را بدون ارجاع به لیست منابع، مختصر کنند. برای مثال، واژگان «Ology» در «I» و «Bacteriology» به صورت «Bacteriol»؛ و همچنین «Phusiology» به صورتع «Physiol» و غیره مختصر می شوند.
بنابراین اگر قاعده مختصر نویسی واژگان مورد استفاده در ژورنال ها را به یاد بسپاریم، میتوان بیشتر عناوین ژورنال رابه آسانی مختصر کرد. مورد استثنایی که باید به خار داشت این است که عناوین تک واژه ای (Biochemistry,Sience و غیره ) هرگز مختصر نمی شوند.
بعضی از وب سایت ها لیست اختصارات ژورنال ها را ارائه کرده اند به عنوان نمونه وب سایت زیر تمام لیست مختصر ژورنال های نمایه ISI را نمایش می دهد :
http://images.webofknowledge.com/WOK46/help/wos/A_abrvjt.html

نحوه استناد در متن

بسیاری از مولفین از رویه ای سطحی در استناد به سابقه تحقیق استفاده می کنند.یکی از خطاهای معمول، «ارجاع دهی به صورت قبولاندن یا تحت تاثیر قرار دادن» است که در آن، خواننده به عنوان مثال به «مقاله تحقیقی اسمیت» ارجاع داده می شود بدون اینکه هیچ اشاره ای به انچه که اسمیت انجام داده یا گزارش کرده است و یا اینکه چگونه نتایج تحقیق اسمیت با نتایج مولف حاضر مرتبط گردیده اند، بشود. اگر مراجعه ای ارزش استناد شدن دارد، دلیل آن باید به خواننده گفته شود.
مورد دیگر عادت ناخوشایند و بد بعضی مولفین است که به محققین مطالعات قبلی اهانت می کنند. گفتن اینکه «اسمیت (2004) مطالعه نکرده است …» احتمالاً اشکالی ندارد، اما اگر بگوییم که «اسمیت (2004) بطور کلی … را نادیده گرفت » یا «اسمیت (2004) از … چشم پوشی کرد» کار درستی نیست.
بعضی مولفین عادت دارند که تمام استنادات خود را در انتهای جملات قرار دهند. این کار نیز اشتباه است. مرجع باید در جایی در جمله قرار داده شود که به آن مربوط می شود. مایکلسون (1990) این مثال را ارائه کرد:
We have examined a digital method of spread-spectrum modulation for multiple-access satellite communication and for digital mobile radiotelephony.
حالا توجه کنید که استنادات چقدر واضح تر می شوند اگر جمله بدین صورت نوشته شود:
We have examined a digital method of spread-spectrum modulation for multiple-access communication and with Brown’s technique of digital mobile radiotelephony.

مثال های سبک های مختلف ارجاع دهی و رفرنس نویسی در مقالات isi و مقالات علمی و پژوهشی

در نگاهی کوتاه می توان تفاوت های میان سه روش اصلی رفرنس دهی را مشاهده نمود. در اینجا ما سه روش متفاوتی را که ممکن است در بخش «مراجع» ژورنال ها مشاهده شوند، برای شما ارائه می کنیم(در بعضی ژورنال ها مراجع در این سیستم ها تا حدودی متفاوت از مثال های زیر به نظر می رسند زیرا تفاوت هایی در بین ژورنال ها از لحاظ نحوه استفاده از حروف ایتالیک و حروف درشت و سیاه در مراجع وجود دارند).
سیستم نام و سال  یا سیستم ارجاع دهی به سبک هاروارد harvard:
Gastel, B. 2005. Health writer’s handbook. 2nd ed. Ames (IA): Blackwell publishing.
Gilden, D. H.2004. Bell’s palsy. N. Engl.1.Med. 351:1323-1331.
Yuan, X., S.Xiao, and T.N. Taylor. 2005. Lichen-like symbiosis 600 million years ago. Science 308: 1017-1020.
سیستم الفبا- شماره در ارجاع دهی به شیوه ونکوور Vancouver:
1.Gastel. B. 2005. Health writer’s handbook. 2nd ed. Ames (IA): Blackell Publishing.
2.Gilden. D.H. 2004. Bell’s palsy. N.Engl.J. Med. 351: 1323-1331.
3. Yuan, X., S. Xiao, and T. N. Taylor. 2005. Lichen-like symbiosis 600 million years ago. Science 308: 1017-1020.
سیستم ترتیب استنادی:
1.Gilden DH. Bell’s palsy.N. Eng. J. Med.2004; 351: 1323-31.
2.Yuan X. Xiao S, Taylor TN. Lichen-like symbiosis 600 million years ago. Science 308: 1017-1020.
3. Gastel. B. Health writer’s handbook. 2nd ed. Ames (IA): Blackell Publishing, 2005.
سیستم ترتیب استناد علاوه بر آرایش غیر الفبایی مراجع، از لحاظ حذف نقطه ها پس از علائم اختصاری (برای مثال در ارتباط با عناوین ژورنال)، نقطه های حروف اولیه نام مولفین و کاماهای پس از نام خانوادگی مولفین با سایر سیستم ها تفاوت دارد.

استناد و ارجاع دهی و رفرنس نویسی به مطالب الکترونیکی و وبسایت ها

اینترنت به طور فزاینده ای حاوی مطالب علمی مناسب برای استناد کردن می باشد. در حال حاضر بسیاری از مقالات علمی در ژورنال های الکترونیکی یا به صورت نسخه های آنلاین به چاپ می رسند. علاوه بر این، بعضی گزارش ها، پایگاه های داده شده و سایر آیتم های با قابلیت دسترسی آنلاین نیز می توانند برای استناد معتبر باشند.
بنابراین، فرمت هایی برای استناد به مطالب یا محتوای الکترونیک ایجاد شده اند که توسعه آنها همچنان ادامه دارد. این فرمت ها و شیوه در «دستور العمل های برای مولفین» بعضی ژورنال ها ارائه می شوند. اگر قصد استناد به مطالب الکترونیکی را دارید، می توانید به بخش «دستور العمل های برای مولفین» ژورنال مربوط رجوع کنید. این دستور العمل ها، فرمت هایی را که باید استفاده شوند، نشان می دهند. همچنین می توانید ژورنال مربوط را برای پیدا کردن مثال های مراجع که مطالب و محتوای الکترونیکی را فهرست بندی می کنند، مشاهده کنید.

راهنمای نرم افزارهای مدیریت منابع و مراجع برای سبک های مختلف رفرنس نویسی و ارجاع دهی

برنامه های معمول واژه پردازی شامل ویژگی ها و مشخصه هایی برای ایجاد و شماره گذاری پانویس ها و یادداشت ها هستند. این مشخصه ها می توانند به رویه استناد رفرنس ها و توسعه فهرست های منابع کمک کنند. شما می توانید بخش «دستور العمل های برای مولفین» ژورنال مورد نظر را مطالعه کنید. علاوه بر این، نرم افزارهای مدیریت استناد از قبیل End Note، Procite , RefWorks, Reference Manager, Zotero, Mendeley, Citavi نیز امکان توسعه دیتابیس مراجع و استفاده از آن برای ایجاد فهرست های منابع به شکل فرمت های مورد قبول ژورنال های مختلف را برای شما فراهم می آورند. همچنین می توانید از همکاران خود بپرسید که آیا آنها هم از این منابع کمک و راهنما گرفته اند یا خیر و اگر استفاده می کنند، چگونه این کار را انجام می دهند، پاسخ های آنها می توانند به شما در بهره گیری از چنین منابعی کمک کنند.